شيراز به داشتن بنا هاي فراوان از دوران قبل از اسلام و عصر اسلام شهرت دارد . بخشي از اين بناها امروزه به موزه هايي تبديل شده اند که آثار گرانبهاي تاريخي مکشوفه در استان فارس را به نمايش گذاشته اند . از جمله اين بناهاي زيبا که به موزه تبديل شده اند مي توان از عمارت کلاه فرنگي نام برد .

موزه پارس موزه‌ اي است واقع در عمارت کلاه فرنگي شيراز که در آن اشيايي از دوران قبل و بعد از اسلام نگهداري مي‌ گردد . اين موزه در سال ???? هجري شمسي تأسيس شده‌ است .

عمارت کلاه فرنگي در ميان باغ زيبايي به نام باغ نظر بنا شده است و در روزگار وکيل اين عمارت باشکوه محل پذيرايي ميهمانان و سفيران خارجي و مراسم رسمي و اعياد مختلف بوده است . بنا به وصيت کريم خان زند ، جسد وي را در شاه نشين شرقي عمارت دفن کردند و آن را آرامگاه وکيل ناميدند .

کريمخان زند در ميان باغ نظر ، عمارت هشت ضلعي ( هشت و نيم هشت ) زيبايي ساخت که به روزگار او اين عمارت باشکوه محل پذيرايي از ميهمانان ، سفيران خارجي و انجام مراسم رسمي و اعياد گوناگون بوده است . نام ديگر آن را باغ حکومتي گفته اند .

فضا هاي دروني بنا شامل يک بخش مرکزي و چهار شاه نشين جانبي است . يک آب نماي يک پارچه از سنگ مرمر در کف فضا طراوت فضاي داخلي را موجب گرديده است . پس از مرگ کريمخان وي را در اينجا به خاک سپردند و آقا محمد خان قاجار در سال 1206 شمسي به دليل کينه توزي دستور نبش قبر وي را داد و استخوان هاي وي را به کاخ گلستان منتقل کردند . و مجدداً در زمان رضا شاه استخوان ها نبش قبر گرديد و به اين مکان عودت داده شد . آثار موجود در موزه پارس به سه دوره پيش از تاريخ ، دوره تاريخي و دوره اسلامي تقسيم مي ‌شود .

ساختمان کلاه فرنگي
باغ نظر با سرو هاي آزاد ، درخت هاي نارنج و بنايي با معماري کاملا ايراني . ساختمان کلاه فرنگي را کريمخان زند براي پذيرايي از مهمانان و نمايندگان خارجي ساخته بود .

اين عمارت مشتمل بر هشت ضلع است که بوسيله اره هاي سنگي يکپارچه و تزيينات کاشي کاري با نقوش اسليمي ، گل و مرغ ، مناظر شکارگاه و صحنه هاي الهام گرفته از قصه ها و داستان هاي قديمي تزيين شده است و در بالاي عمارت اسپر ها و لچکي هاي کاشيکاري شده بنا را مزين کرده اند ، اين نگاره ‌ها به قرنيه در چهار ضلع منظره? شکارگاه و روايت بر تخت نشستن حضرت سليمان را نشان مي ‌دهد . چهار آب نما در چهار سوي ساختمان وجود داشته که آب نماي شمالي آن در مسير خيابان زند قرار گرفته و تخريب شده است . داخل بنا شامل يک تالار ، مرکزي گنبد دار و چهار شاه نشين جانبي است که حد فاصل آنها يک اتاق قرار دارد . در وسط تالار حوض مرمريني وجود دارد که نقطه مرکزي آن است .
سطوح داخلي عمارت شامل طاق ها ، ميان طاق ها ، مقرنس کاري ها و طاقچه ها است که تمامي نقوش داخل عمارت مشتمل بر طرح هاي اسليمي و گل و مرغ مي باشد و در ميان تالار يک حوض يکپارچه از سنگ مرمر قرار دارد .
اين عمارت از سال ???? شمسي به موزه تبديل و عنوان پارس بر آن نهاده شد . آثار و اشيا موجود در آن ، شامل اشيا ماقبل تاريخ ، تاريخي و دوران اسلامي است . از جمله اين آثار ظروف سفالي ، مفرغي ، کتب خطي ، تابلو هاي نقاشي و آثار لاکي مربوط به ادوار مختلف مي باشد .

در آن انواع اشياى عتيقه ديده مى ‌شود که مهمترين آنها عبارتند از :

- قرآن هاى نفيس خطى که يکى از آنها به خط حضرت على (ع) است و به حرم مطهر شاه ‌چراغ هديه شده بوده است . ديگرى قرآن هاى خطى مربوط به سال ??? ه.ق که ملکه تاش خاتون آنها را به شاه‌ چراغ هديه کرده است . همچنين قرآن معروف به هفده منى دروازه قرآن به خط سلطان ابراهيم ، نوه‌ى شاهرخ تيموري نيز ديده مى ‌شود .
تعدادي از قرآن هايي تاريخي به خطي منسوب به اميرالمؤمنين علي (ع)، امام حسن (ع)، امام صادق (ع) و چند تن از صحابه پيامبر و تابعين ايشان که در گذشته در مسجد عتيق شيراز نگهداري مي‌شد در موزه نمايش داده مي شود . در ميان قران‌هاي اين موزه مي‌توان به دو قرآن منحصر به فرد اشاره کرد که در حال حاضر در مخزن موزه نگهداري مي‌شود . يکي از اين قرآن‌ها خط عثمان خليفه سوم است که چندين قطره خون وي، به هنگام قتلش بر روي آن ريخته است . قرآن ديگر يکي از قرآن‌هايي که در قرن ششم در دروازه‌ قرآن گذاشته شده بود .

- ظروف مربوط به دوره ‌هاى پيش از اسلام ، سلجوقيان و صفويه و همچنين شمشير شخصى کريمخان زند که دو بيت زير بر آن نوشته شده است :

اين تيغ که شير فلکش نخجير است
شمشير وکيل ، آن شه کشورگير است

پيوسته کليد فتح دارد در دست
آن دست که بر قبضه‌ى اين شمشير است

- قليان مينا کارى فلزى متعلق به کريمخان ، اشيا متعلق به کريم خان زند از جمله شمشير وي، تابلوي تصوير کريم خان زند، اشيا لاکي، کتب خطي، سکه هاي زنديه، قلمدان هاي دوره زنديه ، قابهاي آينه، از ساير اشياي اين موزه 69 ساله شيراز است .

- تعدادي تابلوى نفيس ، آثار و اشيا موزه از دورانهاي مختلف تاريخي انتخاب شده اند . تابلوهايي از نقاشان بنام قرن دهم و يازدهم همراه با چند نقاشي از لطفعلي صورتگر نقاش قرن سيزدهم.

پس از مرگ کريمخان وي را در اينجا به خاک سپردند و آقا محمد خان قاجار در سال ???? شمسي به دليل کينه توزي دستور نبش قبر وي را داد و استخوان هاي او را به کاخ گلستان منتقل کردند و مجدداً در زمان پهلوي اول استخوان ها نبش قبر گرديد و به اين مکان عودت داده شد .

موزه پارس در ميانه بازار وکيل و ارگ کريم‌خاني قرار دارد .

جنازه کريم‌خان کنار قباله ازدواج مستوفي‌ الممالک
جنازه وکيل برروي زمين بود . سه روز در ارگ کريم‌ خاني اين جنازه برروي زمين مانده و بازماندگانش در حال جنگ و برادر کشي براي بدست آوردن تخت شاهي بودند . بعد از سه روز به يادشان افتاد تا جنازه مردي را که در هنگام حياتش جرات نداشتند تا در چشمانش بنگرند را از زمين بردارند و چنانچه وصيت کرده بود در عمارت کلاه فرنگي به خاک سپارند .
برخي از اشيا موزه از دوران قبل از تاريخ مانند کوزه ها و اشيا سفالي در کنار سوزن دوزيهاي دوره صفويه و زنديه قرار گرفته که بنوعي تلفيقي از دو دوران تاريخي حاکم بر سرزمين پارس است .
قباله هاي ازدواج از قرون يازدهم و دوازدهم و تصاويري از کريم خان و لطفعلي خان زند نيز در اين موزه به چشم مي خورد . که در ميان آن‌ها مي‌توان به قباله‌اي از ازدواج ميرزا حسن مستوفي الممالک _ يکي از رئيس الوزارهاي مشهور تاريخ معاصر _ به چشم مي‌خورد .