گر ديده‌ ام‌ نديد رخ‌ دل‌ رباي‌ تو
دل‌ پر زند به‌ سينه‌ ي‌ من‌ در هواي‌ تو

خواهم‌ كه‌ جاي پاي تو را بوسه‌ ها زنم
در حيرتم‌ كه‌ هست‌ كه‌ كجا ، جاي‌ پاي‌ تو

 به‌ جرات‌ مي ‌توان‌ گفت‌ كه‌ مسجد مقدس‌ جمكران ‌، بزرگترين‌ مركز تجمع‌ عشاق‌ و دوستداران‌ و منتظران‌ امام‌ زمان عليه السلام است‌ كه‌ در اين‌ مكان‌ مقدس‌ بسياري‌ از شيعيان‌ آن‌ حضرت‌ چه‌ عالم‌ و چه‌ غير عالم ‌، كشاورز ، بازاري ‌، فقير ، غني‌ و ... حاجت‌ خود را از دست‌ با كفايت ‌يگانه‌ منجي‌ عالم‌ گرفته‌ اند . حال‌ چه‌ حاجت هاي‌ معنوي‌ و كمالات‌ روحي‌ و چه‌ حاجت هاي‌ مادي‌ و دنيوي‌ و شكي‌ نيست‌ كه‌ اين‌ مكان‌ مقدس‌ مورد توجه‌ امام‌ عصر (عج) مي‌ باشد و حتي‌ دستور بناي‌ آن‌ مكان‌ شريف‌ را هم‌ خود وجود مقدس‌ ايشان‌ در يك‌ تشرفي‌ كه‌ يكي‌ از شيعيان‌ آن‌ حضرت‌ به‌ نام‌ " حسن‌ بن‌ مثله "‌ به‌ محضر مقدس شان‌ شرفياب‌ شدند داده ‌اند .

شيخ حسن بن مثله جمکراني ( يكى از صلحا و سومين سفير حسين بن روح نوبختى ) گويد : من شب سه شنبه ، هفدهم ماه مبارک رمضان سال 393 هجري قمري در خانه خود خوابيده بودم که ناگاه جماعتي از مردم به در خانه من آمدند و مرا از خواب بيدار کردند و گفتند برخيز و طلب امام مهدي (عج) را اجابت کن ، که تو را مي خواند . آنها مرا به محلي که اکنون مسجد است آوردند . وقتي که خوب نگاه کردم ، تختي ديدم که فرشي نيکو بر آن گسترده شده ، و جواني سي ساله بر آن تخت ، تکيه بر بالش کرده و پيري هم پيش او نشسته است ، آن پير حضرت خضر (ع) بود . پس آن پير مرا بنشاند .
حضرت مهدي (عج) مرا به نام خود خواند و فرمود : برو به حسن مسلم ، که در اين زمين کشاورزي مي کرد ، بگو که اين زمين شريفي است . و حق تعالي آن را از زمين هاي ديگر برگزيده است و ديگر نبايد در آن کشاورزي کنند .
حسن بن مثله عرض کرد : اي مولا و سرورم ، لازم است که من دليل و نشانه اي داشته باشم تا مردم حرف مرا قبول کنند . حضرت فرمود : نه ، تو برو و آن رسالت را انجام ده ، ما خودمان نشانه هايي براي آن قرار مي دهيم . پيش سيد ابو الحسن برو و به او بگو حسن مسلم را احضار کند ، و سود چند ساله را که از زمين به دست آورده است وصول کند و با آن پول مسجد را بنا کند ... حسن بن مثله مي گويد : چون مقداري راه رفتم ، دوباره مرا بازخواند و فرمودند : بزي در گله جعفر کاشاني است ، آن را خريداري کن و بدين وضع بياور ، آن را بکش و بر بيماران انفاق کن ، هر بيماري و مريضي که از گوشت آن بخورد ، حق تعالي او را شفا دهد . وي گويد : من سپس به خانه بازگشتم و تمام شب را در انديشه بودم ، تا اينکه نماز صبح خوانده به سراغ " علي منذر " رفتم و ماجراي شب گذشته را براي او نقل کردم و با او به همان موضع شب گذشته رفتم .

وقتي که رسيديم ، زنجير هايي را ديديم که طبق فرموده امام (ع) حدود بناي مسجد را نشان مي داد ؛ سپس به قم ، نزد سيد ابوالحسن رضا رفتيم ، و چون به خانه او رسيديم ، خادمان او گفتند که او بعد از سحر در انتظار شماست و تو از جمکران هستي . به او گفتم : آري ، پس به درون خانه رفتم ، سيد مرا گرامي داشت و بسيار احترام نمود و به من گفت :
اي حسن بن مثله ، من در خواب بودم که شخصي خطاب به من فرمود : حسن به مثله نامي ، از جمکران پيش تو مي آيد ، هرچه گويد تصديق کن و به سخنش اعتماد کن که سخن او سخن ماست . از هنگام بيدار شدن تا اين ساعت منتظر تو بودم . حسن ماجراي شب گذشته را تعريف نمود .
سيد بلافاصله فرمود تا اسب ها را زين نهادند و بيرون آورده و سوار شدند . وقتي به نزديک روستاي جمکران رسيدند ، گله جعفر کاشاني را ديدند . حسن بن مثله به ميان گله رفت و آن بز ، که از پس همه گوسفندان مي آمد ، پيش حسن دويد ، جعفر سوگند ياد کرد اين بز در گله من نبوده و تاکنون آن را نديده بودم . به هر حال آن بز را به مسجد آورده و ذبح نمودند ، و چون بيماري از گوشت آن مي خورد ، با عنايت خداوند تبارک و تعالي و الطاف حضرت بقيه الله (عج) شفا مي يافت .
حسن مسلم را احضار کرده و منافع زمين را از او گرفتند ، و مسجد جمکران را با چوب و ديوار پوشانيدند . سيد زنجير ها و ميخ ها را با خود به قم برد و در خانه اش گذاشت . هر بيمار و دردمندي که خود را بدان زنجير مي ماليد ، خداوند تعالي وي را شفاي عاجل عنايت مي فرمود . ولي پس از فوت سيد ابوالحسن ، آن زنجير ها پنهان گشته و ديگر کسي آنها را نديد .

طبق‌ فرمايش‌ صريح‌ امام‌ زمان‌ (عج) داريم :‌
" اين‌ زمين‌ شريفي‌ است‌ و حق‌ تعالي‌ اين‌ زمين‌ را از زمين‌ هاي‌ ديگر برگزيده‌ و شرافت‌ داده ‌" .

مساحت كنوني مسجد بيش از ? ??? هزار متر مربع مي‌ باشد . مسجد شريف جمکران يا « صاحب الزمان (ع) » در روستايي به نام جمکران در فاصله شش کيلومتري شهر مقدس قم واقع شده است . در قرن چهارم هجري جمکران از روستا هاي بنام اين منطقه بود و همواره پذيراي مشتاقان و شيفتگان حضرتش از نقاط مختلف ايران و جهان مي باشد .

از سخنان حضرت‌ آيت‌ ا... مرعشي‌ نجفي‌ ( قدس سره ) داريم‌ است که :

« پيدايش‌ اين‌ مسجد از اوائل‌ غيبت‌ صغري ِحضرت‌ وليعصر (عج) است‌ و در نوشته جاتِ‌ قديمي‌ ، اين‌ مسجد داراي‌ سه‌ نام‌ است ‌: 1- مسجد جمكران‌ 2- مسجد حسن‌ بن‌ مثله‌ 3- مسجد صاحب‌ الزمان ‌(عج) . و هر كدام‌ از اين‌ سه اسم‌ به‌ مناسبتي‌ گفته‌ مي‌ شود . مسجد جمكران‌ گفته ‌شد چون‌ متصل‌ است‌ به‌ قريه‌ جمكران‌ كه‌ يكي‌ از قرّّّاءِ شهر مذهبي‌ قم‌ است‌ . اين‌ مسجد را مسجد حسن‌ بن‌ مثله‌ مي‌ گويند ، نظر به‌ اينكه‌ در زمان‌ او و به‌ همت‌ او اين‌ مسجد ساخته‌ شده‌ است‌ و مسجد صاحب‌ الزمان‌ (عج) گويند چون‌ به‌ امر حضرت‌ بنا شده‌ و وجود مباركش‌ دراين‌ مسجد مكرر ديده‌ شده‌ است‌ . اين‌ مسجد شريف‌ مورد احترام‌ همه‌ ي‌ شيعيان‌ از اول‌ زمان‌ غيبت‌ تا امروز بوده‌ است ‌» .

نماز امام زمان (عج)

به مردم بگو : به اين مكان رغبت كنند و آنرا عزيز دارند و چهار ركعت نماز در آن گذارند .

دو ركعت اول :
به نيت نماز تحت مسجد است ، در هر ركعت آن يك حمد و هفت بار ( قل هو الله احد ) خوانده مي شود و در حالت ركوع و سجود هم هفت مرتبه ذكر را تكرار كنند .

دو ركعت دوم :
به نيت نماز امام زمان (عج) خوانده مي شود ، بدين صورت كه سوره حمد را شروع كرده و آيه ( اياك نعبد و اياك نستعين ) صد مرتبه تكرار مي شود و بعد از آن ، بقيه سوره حمد خوانده مي شود ، و سپس سوره ( قل هو الله احد ) را فقط يك بار خوانده و به ركوع رفته و ذكر ( سبحان ربى العظيم و بحمده ) هفت مرتبه ، پشت سر هم تكرار مي شود . و سپس به سجود رفته و ذكر ( سبحان ربى الاعلى و بحمده ) نيز هفت مرتبه ، پشت سر هم تكرار مي شود .
ركعت دوم را نيز به همين ترتيب خوانده ، چون نماز به پايان برسد و سلام داده شود ، يك بار گفته مي شود ( لا اله الا الله ) و به دنبال آن تسبيحات حضرت زهرا عليها السلام خوانده شود و بعد از آن به سجده رفته و صد بار بگويند : ( اللهم صل على محمد و آل محمد ) .

آنگاه امام عليه السلام فرمودند : هر كه اين دو ركعت نماز را در اين مكان ( مسجد مقدس جمكران ) بخواند مانند آن است كه دو ركعت نماز در كعبه خوانده باشد .

جمکران از ديدگاه بزرگان
امام خميني ( رحمه الله عليه ) مى فرمودند :
" در دوران جوانى ، ما پنجشنبه و جمعه اى بر ما نگذشت مگر اينکه با دوستان جلسه انسى تشکيل دهيم و به خارج از قم و بيشتر به سوى جمکران برويم . در فصل برف و باران در خود حجره به برنامه انسى مشغول مى شديم و هنگامى که صداى مؤذن به گوش مى رسيد ، همگى به نماز مى ايستاديم " .
 
حجه الاسلام و المسلمين جناب آقاى شيخ على اصغر احمدى خمينى فرمودند : اينجانب از زمانى که وارد حوزه علميه قم شدم و روز هاى جمعه به مسجد جمکران مى آمدم و نماز هاى اين مسجد را انجام مى دادم و مى ديدم زوار بسيار در اين مسجد مى آمدند و طلب حاجت مى کردند ، حتى در اوائل هم يک روز اهالى جمکران از امام خمينى ( رحمه الله ) دعوت کردند و ايشان هم قبول کردند و من هم با آقايان ديگر در خدمت شان به جمکران رفتيم و در آن مسجد مقدّس نماز بجا آوردند ، اميد است مؤمنين اين مکان را بيشتر مورد توجه قرار دهند .
 
آيه الله خامنه اي ( دام ظله )
آقاي سيد حسن نصر الله ( دبير کل حزب الله لبنان ) مي گفت : يک دفعه به همراه شوراي حزب الله لبنان محضر مقام معظم رهبري بوديم . اوج سختي و تنگنايي ما بود و خيلي به حزب الله سخت مي گذشت کنفرانس شرم الشيخ هم صورت گرفته بود ، همه توطئه ها شده بود که حزب الله را نابود کنند . موقعي که ما با رهبر معظم جهان اسلام ديدار داشتيم ايشان به ما اميد دادند و فرمودند : شما پيروز مي شويد ، اين چيز ها زياد مهم نيست پس اضافه کردند :
من در اداره امور کشور بعضي وقت ها حل مسائل برايم دشوار مي شود و ديگر هيچ راهي پيدا نمي شود ، به دوستان و اعوان و انصار مي گويم که آماده شويد به جمکران برويم ، راه قم را پيش مي گيريم و راهي مسجد جمکران مي شويم .
آيه الله العظمى بهجت ( رحمه الله )
خود اين مسجد افراد را راهنمايى مى کند ، کسانى که آنجا ( مسجد جمکران ) مى روند مسجد خودش آنها را راهنمايى مى کند چيزى خاص بيشتر از آنکه در زمينه مسجد جمکران بيان کرده اند ندارم که بيان کنم ، همه مطالب مربوط به مسجد را بزرگان گفته اند يا در کتاب هايشان نوشته اند . منتهى حرف من اين است که ما معتقديم اين مشاهد مبارکه و مساجدى نظير مسجد جمکران مستغنى از معرفى هستند ، ما بر اين اعتقاد هستيم .
اگر کسى بگويد رفتيم و چيزى در آنجا نديديم به حسب ظاهر بايد گفت از روى اعتقاد صحيح نرفته است يا براى امتحان رفته يا همينطورى رفته است . بهر حال بهترين معرف اين اماکن خودشان هستند .
 
حضرت آيه الله العظمى آقاى بروجردى ( رحمه الله )
حضرت آيه الله العظمى آقاى بروجردى ( قدس سره ) متوفى 1380 هـ . ق فرمودند : اگر موفق بشوم ، در قم دو کار انجام خواهم داد ، يکى راه مسجد جمکران را باز خواهم کرد ، دومى بيمارستانى در شهر قم بنا خواهم نمود .
اينجانب ( آقاى شمس ) شاهد تشرف مرحوم آيه الله العظمى حاج آقا حسين بروجردى طباطبائى ( رحمه الله ) بودم که چون محل پدرى ما نزديک به دروازه کاشان قم بود و راه نزديک جمکران از آنجا مى گذشت آن مرجع جهانى به وسيله درشکه تشرف به مسجد پيدا کردند و اهالى محل بخصوص ائمه جماعات اطراف آن محل آماده شدند که در مراجعت آن مرحوم نماز مغرب و عشاء را به امامت آن مرجع در مسجد کيهانى برقرار سازند ، حقير هم که حدود 18 سال داشتم يعنى حدوداً سال 1330 بود حضور داشتم و ديدم که بعد از نماز مغرب به عالمى امر کردند که به مردم توصيه نمايند که به مسجد جمکران رغبت نمايند و فرمودند : اگر براى من مقدور بود نماز هاى واجب روزانه را در مسجد جمکران ادا مى کردم.
 
حضرت آيه الله العظمى گلپايگانى ( رحمه الله )
حجه الاسلام سيد محمّد باقر گلپايگانى فرمودند : براى پدرم هر زمانى که بعضى مسائل پيش مى آمد به مسجد جمکران مى رفتند ، گاهى اوقات صبح جمعه و گاهى ظهر و يا بعد از ظهر هم که بود مى فرمود : مى خواهم بروم جمکران ، حالا يا چهارشنبه يا سه شنبه يا دوشنبه يعنى معتقد به چيزى نبود . و گاهى اوقات نماز جماعت در آنجا برپا مى کردند .
در ايام جنگ تحميلى يک شب آقاى خليليان زنگ زد و گفت خدمت آقا ( آيه الله گلپايگانى (رحمه الله ) ) عرض کنيد که الان در يکى از محور هاى مهم بچه ها در حال محاصره گازانبرى دشمن قرار گرفتند که اگر دشمن موفق شود ديگر چيزى از ما باقى نمى ماند به آقا بگوئيد دعا کنند وقتى به آقا عرض کرديم دقيقاً خاطرم نيست که بعد از نماز صبح بود يا وقت ديگر بود که آقا مشرف شدند مسجد جمکران صبح دو مرتبه آقاى خليليان زنگ زد و گفت : بصورت معجزه آسائى عمليات دشمن با شکست مواجه شد و رزمندگان ما از محاصره بيرون آمدند و تعداد زيادى از دشمن اسير و کشته شدند .
يکى از علماء حوزه از حضرت آيه الله العظمى آقاى حاج سيد محمّد رضا گلپايگانى نقل کرد که ايشان فرمودند : در عصر آيه الله العظمى مرحوم شيخ عبد الکريم حائرى که عده محصلين حوزه علميه قم به چهار صد نفر رسيده بود ، در زمستانى طلاب از حاج شيخ محمّد تقى بافقى که مقسم شهريه مرحوم حاج شيخ بود عباء زمستانى خواستند و ايشان از مرحوم حائرى خواستند آيه الله حائرى فرمودند : چهار صد عبا از کجا بياورم ، گفت : از حضرت صاحب الزمان ( عليه السلام ) بگير .
فرمود : من راهى ندارم ، گفت : پس من انشاء الله مى گيرم و شب جمعه به مسجد مقدّس جمکران رفته و روز جمعه به مرحوم حاج شيخ حائرى گفت : آقا صاحب الزمان ( عليه السلام ) وعده فرمودند فردا که شنبه است چهارصد عبا را مرحمت کنند .
و روز شنبه به وسيله مردى از تجار عباء رسيد و بين طلاب تقسيم کردند .
 
حضرت آيه الله العظمى آقاى شيخ عبدالکريم حائرى ( رحمه الله )
مرحوم حضرت آيه الله العظمى آقاى حاج شيخ محمّد على اراکى طاب ثراه در نماز جمعه قم فرمودند : چند روز به اول ماه مانده عالم ربّانى آقاى حاج شيخ محمّد تقى بافقى محضر مبارک آيه الله العظمى شيخ عبد الکريم حائرى متوفاى 1355 هـ . ق مى رسيدند جهت شهريه طلاب حوزه ، سؤال مى کردند وضع شهريه چطور است ؟ مرحوم حائرى مى فرمودند : جز سرمايه توکل چيزى در دست نيست ، ايشان " آقاى بافقى " راهى مسجد مقدّس جمکران مى شدند ، از توجهات صاحب الزمان ( عليه السلام ) مشکل شهريه حل مى شد .
آيه الله آقا ميرزا جواد ملکى تبريزى ( رحمه الله )
ايشان فرمودند : عموى من به همراه چند نفر از خانم ها و محارم شان براى تشرف به مسجد جمکران آمده بودند وقتى به مسجد رسيدند شب شده بود تصميم مى گيرند که شب را در مسجد بمانند .
چون چند زن همراه ايشان بودند بخاطر امنيت و اطمينان خاطر خانم ها ، در هاى مسجد را بستند و از داخل سنگ هائى پشت در گذاشتند تا محکم شود . مقدارى از شب گذشته بود که با کمال تعجب مى بينند جوانى وارد مسجد شد با ظاهرى بسيار آراسته و نورانى که مسجد از نور رخ ايشان روشن شد و مشغول عبادت شد .
تا اينکه ايشان با اين صحنه مواجه مى شوند همه دچار غشوه مى شوند و از هوش مى روند . صبح که مردم براى عبادت به مسجد مى آيند ، مى بينند در هاى مسجد از داخل بسته شده است به هر وسيله که شده در را باز مى کنند و آنها را با آن حالت مى يابند .
 
حضرت آيه الله العظمى نجفى مرعشى ( رحمه الله )
در اين مسجد شريف مکرر کراماتى ديده شده است که مرحوم شيخ محمّد على کجوئى معروف به قمى در کتاب تاريخ قم در جلد اول و دوم اشاره کرده به کراماتى که در آنجا اتفاق افتاده است و اشخاصى که شرفياب حضور مبارک حضرت ولى عصر ( عليه السلام ) شده اند .
حقير خودم مکرر کراماتى در آنجا " مسجد جمکران " مشاهده کرده ام ، چهل شب چهارشنبه مکرر موفق شدم که در آن مسجد بيتوته کنم و جاى ترديد نيست که از امکنه اى که مورد توجه و منزول برکات الهى مى باشد و بعد از مسجد سهله اين بهترين مقام و بهترين جائى است که منتسب به حضرت ولى عصر (عج) مى باشد .
 
آيه الله آقاى سيد محمد على علوى (دام ظله ) :
در کتاب مونس الحزين به سند معتبر از امير المؤمنين على صلواه المصلّين از جمکران و مسجد آن خبر داده و فرموده که اين زمين از زمين هاى ديگر جداست و مقدّس مى باشد .
 
حضرت آيه الله العظمى آقاى حاج شيخ مرتضى حائرى ( رحمه الله ) :
داستان مسجد جمکران که در بيدارى واقع شده ، در کتاب تاريخ قم که کتاب معتبرى است ، از شيخ صدوق عليه الرحمه نقل شده است :
نگارنده که خالى از وسوسه نيستم ، و خيلى به نقليات مردم خوش بين نيستم ، از آن امارات به صحت اين مسجد مبارک قطع دارم .
 
آيه الله سيد محمد باقر ابطحى اصفهانى ( دام ظله )
آيه الله سيد محمّد باقر ابطحى اصفهانى فرمودند : شبى در عالم رؤيا ديدم فضاى ما بين قم و مسجد جمکران گويا تمام چمنزار است و داراى درخت هاى سبز که مهتاب بر آن مى تابيد و نهر هاى آب در آن جريان داشت ، درختى را ديدم که داراى شاخه هاى بسيار جذّاب و سر سبز و صداى روح بخشى از ميان آن به گوش مى رسيد که به ذهنم خطور کرد صداى حضرت داوود است و در وسط آن درخت جايگاهى بود که در آنجا آقايى نشسته و به نظرم آمد آقا حضرت بقيه الله الأعظم امام زمان ( عليه السلام ) است ، صحبتى را به ميان آوردم که از ذکر آن معذورم ، زيرا اشاره به عهد و پيمانى بود و سپس عرض کردم : " چه کنم که به شما قرب پيدا کنم ؟ " به زبان فارسى فرمود : " عملت را عمل امام زمان قرار بده " . من به خاطرم اين معنى رسيد يعنى آنچه را به ذهنت مى آيد اگر امام زمان بود عمل مى کرد تو هم همان را عمل کن . به عربى به حضرت عرض کردم : وهو الأمل ، يعنى اين آرزوى من است . گفتم : چه کنم که در اين امر موفق باشم ؟ به عربى فرمود : " الاخلاص في العمل " از خواب بيدار شدم ، چراغ خاموش بود ، قلم و دفتر حاضر کردم و آن دو جمله سؤال و جواب را نوشتم ، فردا درباره اين دو جمله سؤال و جواب او فکر کردم ، به نظرم آمد در جمله اول حقيقت تشيع و در جمله دوم راه موفقيت را که همان توحيد ذاتى و عملى باشد يافتم ، اين دو جمله توصيه حضرت بود .
 
حضرت آيه الله پايانى ( رحمه الله )
توسل به حضرت سيره علماء بوده و حتى در مواقع زيادى با پاى پياده به مسجد مقدّس جمکران مشرف مى شدند . در طى سال هايى که با فضلا جلسه تفسير داشتيم ، پياده به جمکران مشرف مى شديم يک روز که به همراه اعضاء تفسير که چند تن از علما بودند با پاى پياده به مسجد جمکران مى رفتيم ، آيه الله سيد ابوالفضل مير محمدى گفت : من حاجتى دارم از امام زمان ( عليه السلام ) که عنايت فرمايد پدرم مريض است حال ايشان خوب شود ; و آيه الله موسوى زنجانى فرمودند : من هم خانه ندارم ، حضرت يک خانه به ما مرحمت فرمايد ، چند روز نگذشت که پدر آقاى مير محمدى با يک قرص که دکتر نوشته بود خوب شد و در مدت کوتاه آقاى موسوى نيز صاحب خانه شد .
 
آيه الله شيخ محمد تقى بافقى ( رحمه الله )
عالم ربانى حضرت آيه الله حاج شيخ محمّد تقى بافقى که بار ها خدمت امام زمان ( عليه السلام ) مشرف شدند و سهم بسزايى در رونق دادن به مسجد مقدّس جمکران قم دارند .
يکى از علما حوزه از حضرت آيه الله العظمى آقاى حاج سيد محمّد رضا گلپايگانى نقل کرد که ايشان فرمودند : در عصر آيه الله العظمى مرحوم شيخ عبد الکريم حائرى که عده محصلين حوزه علميه قم به چهار صد نفر رسيده بود ، در زمستانى طلاب از حاج شيخ محمّد تقى بافقى که مقسم شهريه مرحوم حاج شيخ بود عباء زمستانى خواستند و ايشان از مرحوم حائرى خواستند آيه الله حائرى فرمودند : چهار صد عبا از کجا بياورم ، گفت : از حضرت صاحب الزمان ( عليه السلام ) بگير .
فرمود : من راهى ندارم ، گفت : پس من انشاء الله مى گيرم و شب جمعه به مسجد مقدّس جمکران رفته و روز جمعه به مرحوم حاج شيخ حائرى گفت : آقا صاحب الزمان ( عليه السلام ) وعده فرمودند فردا که شنبه است چهار صد عبا را مرحمت کنند .
و روز شنبه به وسيله مردى از تجار عبا رسيد و بين طلاب تقسيم کردند .
 
حضرت آيه الله حاج شيخ على پناه اشتهاردى ( رحمه الله )
اين مسجد مبارک که در بيش از يک فرسخى شهرستان قم واقع شده از روز اول تأسيس مورد توجه علاقه مندان به حضرت بقيه الله روحى له الفداء بوده و هست و از آنجا بعضى کرامات هم مشاهده شده بالخصوص از زمانى که تأسيس حوزه در اين بلده طيبه با همت مؤسس آن ( مرحوم حاج شيخ عبدالکريم حائرى ( قدس سره ) ) شده است.
مرحوم آيه الله العظمى گلپايگانى توجه خاصى به آن مسجد شريف داشت و کراراً حوادث غير مترقبه که پيش مى آمد ، حقير به بيت آيه الله گلپايگانى مى رفتم ، مى گفتند آقا جمکران رفته تا متوسل به حضرت شود .
 
 آيه الله آقاى سيد محمد على علوى ( دام ظله )
بهتر آن است که مقدارى درباره مسجد جمکران توضيح داده شود تا مؤمنين اهميت بيشترى بدهند ، در کتاب مونس الحزين به سند معتبر از امير المؤمنين على صلواه المصلّين از جمکران و مسجد آن خبر داده و فرموده که اين زمين از زمين هاى ديگر جداست و مقدّس مى باشد .
چه گويم در حق مسجدى که حضرت بقيه الله ارواح من سواه فدا بر حسب نقل محدث نورى و غيره درباره اش چنين فرمودند : " من صلّى فيه کمن صلّى في البيت العتيق " . يعنى خواندن نماز در اين مسجد همانند خواندن نماز در کعبه است و چه مناسبت خوبى است بين مسجد جمکران در کنار حرم اهل البيت ( عليهم السلام ) و عش آل محمد صلوات الله عليهم اجمعين که شيعيان شب هاى چهارشنبه در آنجا جمع شوند و مشغول به ذکر و دعا و نماز براى آن حضرت باشند ، و بين مسجد سهله در کنار حرم امير المؤمنين ( عليه السلام ) و کوفه که شيعيان آنجا هم نيز در شب هاى چهارشنبه مشغول به زيارت هستند گرچه بسيارى از مردم از عظمت و فضيلت اين مکان مقدّس غافلند و به آن توجهى که بايد داشته باشند ندارند ، و در پيام حضرت حجّت (عج) آمده است که به مردم بگوئيد قدر اين مسجد را بدانند و در همين راستا است که مراجع بزرگ و آيات عظام مانند آيه الله حائرى و مؤسس حوزه علميه قم و بروجردى و حجّت و گلپايگانى و مرعشى نجفى و شيخ مرتضى حائرى ( قدس سره ) براى اين مسجد اهميت زيادى قائل بودند . فضائل و مناقب و برکات اين مسجد بيش از اين است که بتوان در اين مختصر گنجاند .
 
حضرت آيه الله شيخ حسين نورى همدانى ( دام ظله )
بنده که در اواخر سال 1362 قمرى به حوزه مقدسه قم آمدم ، پس از چند روزى سخت مريض شدم و چون در مضيقه اقتصادى بودم از مراجعه به طبيب هم ناتوان بودم ، با زحمت زياد به مسجد مقدس جمکران به قصد استشفا رفتم ، پس از انجام اعمال مسجد و توسل به حضرت ولى عصر ارواحنا لتراب مقدمه الفدا از مسجد خارج شدم و چند دقيقه اى ( چون آن روز غير از يک مسجد کوچک با چند اطاقى که در جوار مسجد بود چيز ديگرى نبود ) نشستم که خوابم گرفت ، و چون بيدار شدم اثرى از آن بيمارى در خود نديدم .
در سال 1378 براى نماز استسقا و طلب باران مرتبه اول به خاکفرج رفتيم و نماز را در آنجا خوانديم ولى من اثرى نديدم . اما دفعه دوم که مى خواستيم نماز استسقا را بخوانيم به جمکران آمديم ، چون ماه رمضان بود و مردم همه روزه بودند و البته نماز باران سه روز روزه لازم دارد ، با آنکه در آن روز يک لکه ابرى هم در آسمان نبود ، همان شب باران حسابى نازل شد و دليلش اين بود که اين دفعه ما به امام عصر ( عليه السلام ) پناه آورده بوديم . همان شب خيلى ها به من تلفن زدند که آقا اين چه کرامتى است ؟!و من مطمئن بودم ( ما خودمان که لياقتش را نداريم ) ولى در ميان مستمعين و حضار که بيشتر پيرمرد و زن و زوّار بودند حتماً افراد دل شکسته و مستجاب الدعوه وجود داشت .
حضرت آيه الله العظمى آقاى حاج شيخ مرتضى حائرى ( رحمه الله )
ايشان مى نويسند : مسجد جمکران يکى از آيات باهرات عنايت آن حضرت است ، و توضيح اين مطلب در ضمن چند جهت ـ که شايد خيلى ها از آن غافل باشند ـ مذکور مى شود :
1 ـ داستان مسجد جمکران که در بيدارى واقع شده ، در کتاب تاريخ قم که کتاب معتبرى است ، از صدوق عليه الرحمه نقل شده است .
2 ـ داستان مشتمل بر جريانى است که مربوط به يک نفر نيست ، براى اين که صبح که مردم بيدار مى شوند مى بينند با زنجير علامت گذاشته شده است که مردم باور کنند . و اين زنجير مدتى در منزل سيد محترمى ظاهراً به نام سيد ابو الحسن الرضا بوده است ، و مردم استشفا به آن مى نموده اند . و بعداً بدون هيچ جهت طبيعى مفقود مى شود .
3 ـ جاى دور از شهر و در وسط بيابان جائى نيست که مورد جعل يک فرد جمکرانى بشود ، آن هم دست تنها در يک شب ماه رمضان .
4 ـ نوعاً مردم عادى به واسطه خواب يک امامزاده را معين مى کنند ، و مسجد از تصور مردم عادى دور است .
5 ـ اگر پيدايش اين مسجد روى احساسات مذهبى و علاقه مفرط به حضرت صاحب الأمر ( عليه السلام ) بود ، مى بايست سراسر توسل به آن بزرگوار باشد ، چنانکه در اين عصر مردم بيشتر زيارت حضرتش در آن مسجد مى خوانند و متوسل به آن حضرت مى شوند ، در صورتى که در اين دستور معنوى اصلاً اسمى از آن حضرت نيست ، حتى تا به حال هم بيشتر معروف به مسجد جمکران است ، نه مسجد صاحب الزمان ( عليه السلام ) .
6 ـ متن دستور موافق با ادله ديگر است ، براى اينکه هم نماز تحيت مسجد وارد شده است و هم نماز صد بار اياک نعبد و اياک نستعين ، و هم تهليل و تسبيح فاطمه زهرا ( عليها السلام ) .
7 ـ اين دو داستان که نقل شد ، مشهود و يا مثل مشهود خودم بود ، و داستان هاى ديگرى هست که فعلاً تمام خصوصيات آن را در نظر ندارم ، بعداً انشاء الله تحقيق نموده در اين دفتر ـ باذنه تعالى ـ ذکر مى کنم .
8 ـ در آن موقع که زمين اين قدر بى ارزش بوده است ، فقط يک مساحت کوچکى را مورد اين دستور قرار داده اند ، که ظاهراً حدود سه چشمه از مسجد فعلى است ، که در زمان ما خيلى بزرگ شده است ( ظاهراً آن چشمه اى که در آن محراب هست ، و دو چشمه طرفين باشد . )
نگارنده که خالى از وسوسه نيستم ، و خيلى به نقليات مردم خوش بين نيستم ، از آن امارات به صحت اين مسجد مبارک قطع دارم ، و الحمد الله على ذلک ، و على غيره من النعم الّتي لا تحصى .
 
 
حضرت آيه الله العظمى حجّت ( قدس سره )
آيه الله العظمى آقا سيد محمّد حجّت کوه کمرى ( قدس سره ) متوفى 1372 هـ . ق چهل نفر از فضلا حوزه علميه قم را انتخاب نمودند و دستور فرمودند به مسجد مقدّس جمکران بروند و در آنجا بعد از نماز صاحب الزمان ( عليه السلام ) زيارت عاشورا بخوانند و دعا کنند که از عنايت حضرت ولى عصر (عج) خداوند متعال باران بفرستد .
طلاب محترم صبح پياده عازم مسجد جمکران شدند و بعد از نماز و زيارت عاشورا و دعا جهت باران که مدتى بود باران نيامده بود از مسجد جمکران بيرون آمدند به طرف شهر مذهبى قم ، وسط راه باران چنان گرفت که قابل تحمل نبود ، وقتى وارد منزل شدند جهت نهار که خود آقا دستور داده بود گوسفندى بکشند و آبگوشت درست کنند تمام لباس هاى آقايان خيس شده بود به طورى که فشار مى دادند از لباس و عمامه ها آب جارى مى شد .
از برکات مسجد جمکران و عنايت حضرت صاحب الزمان ( عليه السلام ) نسبت به سربازان خود در آن روز بارندگى مفصلى شد .
حضرت آيه الله العظمى آقاى حجّت ؛ که براى طلاب حوزه علميه شهريه مى دادند روز آخر ماه بود براى فردا که اول ماه باشد زمينه براى شهريه نداشتند ، به خادم مى فرمايد : مرکب را آماده کن تا بروم به مسجد جمکران ، معظم له عازم مسجد مى شوند ، بعد از نماز صاحب الزمان ( عليه السلام ) و دعا عرض مى کنند : آقا امام زمان ( عليه السلام ) ! اين حوزه علميه مال شما است ، اين طلبه ها سربازان حضرتعالى هستند ، آبروى ما مربوط به شما است ، راجع به شهريه حوزه عنايتى فرمائيد ، وقتى به منزل تشريف مى آورند خادم عرض مى کند : آقا بعد از شما دو نفر آمدند و منتظر شما هستند ، معلوم مى شود جهت دادن وجوه شرعيه آمده اند و مبلغى پول خدمت آيه الله العظمى آقاى حجّت مى دهند ، وقتى مى شمارند مى بينند به اندازه شهريه همين ماه است .
 
آيه الله خرازى ( مد ظله )
مسجد جمکران در واقع به صورت يک مرکزى براى توسلات مردم به امام زمان ( عليه السلام ) تبديل شده است و بسيارى از مردم از اين توسلات نتيجه ديده اند و شواهد زيادى هم هست يکى از دوستان ما آقاى شهاب شميرانى که فرد متدين و شريف و بزرگوارى بودند و مورد علاقه بعضى از مراجع بودند نقل مى کرد که من روز جمعه اى که در مسجد جمکران مشرف بودم و در حالى که دعاى ندبه مى خواندم به اين جمله رسيدم که :
فاغث يا غياث المستغيثين عبيدک المبتلى واره سيده يا شديد القوى ـ ترجمه : به داد ما برس اى فرياد رس فرياد خواهان و بنده کوچک گرفتارت را درياب و ظاهر نما به او آقايش را ، اى خداى بسيار قوى و مقتدر .
بنده در حالى که آهسته و با خودم زمزمه مى کردم ، ديدم شخصى بالاى سرم است و به من گفت : اين جمله را تکرار کن : " واره سيده يا شديد القوى " ملاحظه کردم که چه شد ؟! چگونه متوجه شد ؟!! من که آهسته مى گفتم اين چه کسى بود ؟!! برگشتم و نگاه کردم ولى کسى را نديدم .
 
حضرت آيه الله العظمى سيد ابوالحسن اصفهانى ( قدس سره )
مرحوم آيه الله حائرى بواسطه يکى از مراجع قم و حضرت آيه الله وحيد خراسانى ( دام ظله ) بدون واسطه از شيخ محمد کوفى که نژاد او از شوشتر است نقل کرده اند که براى مرحوم آيه الله سيد ابوالحسن اصفهانى توسط او ( شيخ کوفى ) توقيعى از حضرت ولى عصر ( عليه السلام ) صادر مى شود مبنى بر اين که ( ارخص نفسک ، و أجعل مجلسک فى الدهليز ، واقض حوائج الناس ، نحن ننصرک ) خودت را ارزان کن ( فروتنى پيشه کن ) و در دهليز خانه ات بنشين ( در دسترس مردم باش ) و حاجت و نياز هاى مردم را برآورده ساز ، ما ياريت مى کنيم .
 
حضرت آيه الله العظمى مکارم شيرازى ( دام ظله )
جاذبه نيرومند معنوى ( مسجد مقدّس جمکران ) به اضافه قضا حوائج و حل مشکلات فراوانى که مردم از عبادت در آن و توسل به حضرت مهدى ارواحنا فداه ديده اند ، سبب شده که روز به روز بر شکوه دامنه آن افزوده شود و خيل مشتاقان از سراسر اين کشور پهناور اسلامى ، بلکه از خارج از کشور در مواقع مختلف به سوى آن بشتابند و از اين چشمه کوثر و منبع خير و برکت هر کدام به مقدار استعداد خود بهره گيرند . علماى بزرگ همواره براى اين مسجد احترام خاصى قائل بوده اند و در آن راز و نياز فراوان داشته اند و هم اکنون نيز مورد توجه علما و فضلا و مراجع بزرگ است .
مسجد جمکران مطابق روايت موجود به فرمان حضرت مهدى مولانا صاحب العصر و الزمان براى هدف بزرگى در اين منطقه خاص از شهر تاريخى ، مذهبى قم ساخته شده و حسن بن مثله جمکرانى که مردى پاکدل و پاک سرشت بود ، در بيدارى ( و نه در خواب ) اين دستور را دريافت کرده و با تشريفات خاصى اين مسجد را بنا نمود .
به همين دليل هر کس در فضاى ملکوتى آن قرار مى گيرد احساس روحانيّتى عجيب و جاذبه معنوى فوق العاده مى کند .
 
حاج شيخ حسنعلى نخودکى اصفهانى ( رحمه الله )
مرحوم آيه الله حائرى مرقوم داشته اند که جناب آقاى حاج شيخ عبدالله مهرجردى که از وعاظ مشهور خراسان است و متجاوز از چهل سال است که ايشان را به خوبى مى شناسم و آدم فاضل و درست و با محبتى است گفت : در زمان رضا شاه پهلوى در اواخر سلطنت او که بر اهل علم خيلى سخت گرفته بود به مرحوم حاج شيخ حسنعلى مراجعه مى کند که ايشان حاج شيخ معظم له ( شيخ عبدالله واعظ ) را راهنماى معنوى کند چون مرحوم حاج شيخ حسنعلى اصفهانى معروف به دستگيرى معنوى بود  ...
خلاصه ايشان به آقاى اصفهانى ( حاج شيخ حسنعلى ) مراجعه مى نمايد . ايشان ظاهراً پس از اعمال قدرت خاصى مى گويند حل مشکل شما براى اينکه به نظام وظيفه نروى و معاف شوى منوط به اين است که به قم بروى و به مسجد جمکران قم رفته و به حضرت صاحب الامر ( عليه آلاف التحيه و الثنا ) متوسل شوى .
ايشان به قم مى آيند و به مسجد جمکران مى روند و به حضرت متوسل مى شوند . در نتيجه خواب مى بينند که در مسجد يا حياط آن هستند و ظاهراً خادمه اى به ايشان مى گويد که حضرت حجت ( عليه السلام ) در همين مجاور مسجد تشريف دارند و حاج شيخ مزبور را خدمت امام ( عليه السلام ) راهنمائى مى کند ... يادم نيست که خود آقا يا من صحبت معافيت از نظام وظيفه را پيش کشيدم ، فرمود ما آن را درست کرديم . از خواب بيدار شدم و از سابق يک معافيت يک ساله به عنوان مرض يا عذر ديگر ( که يادم نيست ) داشتم . هر موقع که نياز به نشان دادن مى شد همان برگ موقت را که مدت ها وقت آن تمام شده بود را نشان مى دادم و رفع گرفتارى مى شد . تا چند سال به اين نحو بود تا آنکه مشمول بخشودگى گرديد .
 
حضرت آيه الله العظمى صافى گلپايگانى ( دام ظله )
اللّهمّ کن لوليّک  الفرج
حقير از طفوليت که در خدمت مرحوم آيه الله والد اعلى الله مقامه مشرف به قم مى شدم و به سعادت تشرف به مسجد مقدّس جمکران نايل مى گشتم ، آن مرحوم که در ارادت و چاکرى به آستان ملائک پاسبان حضرت بقيه الله ارواح العالمين له الفدا مشار بالبنان بودند و مصدر خدماتى به آن حضرت شده بودند و توجهاتى مشاهده کرده بودند ، اصرار داشتند که مهما امکن پياده به مسجد مشرف شوند و به فيض نماز و عبادت در آن مکان مبارک نائل مى گشتند .
از جمله بزرگانى که حسن عقيده خود را به مسجد جمکران اظهار مى فرمودند در اينجا به نام نامى بزرگ فقيه عالم اسلامى مرحوم آيه الله العظمى استاد اعظم آقاى بروجردى و مرحوم مرجع عاليقدر حضرت آيه الله العظمى گلپايگانى اشاره مى نمايم . اميد است خداوند متعال ما را از فيض تشرف به اين مسجد تا حياتى باقى است محروم نفرمايد .