دروازه قرآن يکي از دروازه ‌هاي به جاي مانده از دوره‌ هاي قديم در شيراز است که امروزه به عنوان يکي از آثار تاريخي اين شهر به حساب مي‌ آيد .
 
اين دروازه در ابتدا در زمان عضد الدوله ديلمي ساخته شد و قرآني در آن جاي داده شد تا مسافران با گذر از زير آن متبرک شوند . در دوره زنديه کريم خان زند اين دروازه را بازسازي کرد و اتاقي به بالاي آن افزود و دو جلد قرآن بزرگ نفيس ، به خط سلطان ابراهيم بن شاهرخ تيموري ، در اتاقک بالاي آن جاي داد . اين قرآن‌ ها ، که به « قرآن هفده من » معروف ‌اند ، اکنون از دروازه قرآن به موزه پارس انتقال يافته ‌اند . دروازه قرآن در دوره قاجاريه به علت وقوع چندين زلزله دچار صدمات زيادي شد که محمد زکي خان نوري آن را تعمير نمود . در سال ???? هجري شمسي دو قرآن خطي موجود در آن به موزه پارس انتقال يافت که همچنان در اين موزه نگهداري مي‌ شوند . اين بنا در گذشته طاق قرآن نيز ناميده شده‌ است . روز هاي اول هر ماه مردم از شهر خارج شده و از زير اين طاق عبور مي‌ کرده‌ اند . دروازه قرآن در سال ???? با همت بازرگاني بنام حسين ايگار دوباره مورد مرمت قرار گرفت .
 
دروازه قرآن در شمال شرقي شهر شيراز در تنگ الله اکبر ميان کوه چهل مقام و کوه بابا کوهي قرار دارد و در واقع در خروجي شيراز به سمت شهر مرودشت واقع شده است .
 
دروازه قرآن يکي از نماد هاي ، تأثير قرآن بر زندگي مردم ايران و از بنا هاي ارزشمند اسلامي در کشور ما به شمار مي ‌آيد .دروازه قرآن ، بنايي است اسلامي ايراني که با معماري خاص خود در ورودي تعدادي از شهر هاي ايران خود نمايي مي‌ کرده و مي‌ کند . از اينکه در طول تاريخ چه تعداد دروازه قرآن و در چه شهر هايي بنا شده است ، اطلاع دقيقي در دسترس نيست ؛ امّا گزارش ‌هاي تاريخي و نيز بنا هاي باقي مانده ، حکايت از اهميت اين گونه بنا ها در فرهنگ ديني مردم ايران دارد .
 
در ميان دروازه قرآن ‌هايي که در ايران وجود داشته و دارد ، دروازه قرآن شيراز ، هم از نظر قدمت و هم از ديدگاه شهرت عمومي از اهميت ويژه ‌اي برخوردار است .
امّا دروازه قرآن‌ ، معمولاً به شکل بنا هايي طاقي شکل هستند که جايگاه ويژه ‌اي در بالاي اين طاق ‌ها براي قرار دادن يک يا چند جلد قرآن کريم در نظر گرفته مي‌ شود و هدف از بناي اين گونه ساختمان ها ، عمل به آموزه ‌هايي است که سفارش به پناه جويي از قرآن کريم کرده و مردم را به امنيت يابي از طريق قرآن تشويق و ترغيب نموده است .
 
درباره بناي اصلي دروازه قرآن شيراز گفته‌اند : در زمان حکومت شيعي آل بويه ، هنگامي که عضدالدّوله ديلمي در فارس حکومت مي‌ کرد .در حدود سال 328 (هـ .ق) به دستور او بناي دروازه شيراز نهاده شد تا قرآني را بر بالاي دروازه گذاشته تا مردم ، هنگام ورود و خروج از زير قرآن رد شوند و مسافران به برکت عبور از زير آن به سلامت ،مسافرت خود را به پايان برند .اين دروازه ، شامل يک طاق مرتفع از نوع طاق کجاوه ‌اي در وسط طاق با ارتفاع کم در طرفين بوده است .
 
به مرور زمان طاق شکسته و تخريب شد تا اينکه در زمان حکومت کريم خان زند ( 1172 ـ 1193هـ  .ق) مجدداً اين دروازه را بازسازي نموده و در قسمت فوقاني اتاقکي ساختند و دو جلد قرآن نفيس به خط ثلث در آن جاي دادند .
 
در زمان قاجاريه که چند زلزله شيراز را تکان داد ، اين دروازه آسيب‌هايي ديد ، امّا به وسيله محمد زکي خان نوري مورد بازسازي و مرمّت قرار گرفت .اين بنا تا سال 1315 شمسي بر پا بود تا اينکه در طرح توسعه راه شمالي شيراز اين بنا را که بر سر راه بود ،
از دروازه توصيف شده ، تصوير هايي در دست است که در بالاي آن اتاقي با پنجره مشبّک وجود دارد . در سال 1327 شمسي يکي از بازرگانان مشهور شيراز به نام حاج حسين ايگار معروف به اعتماد التجار ، آستين همّت بال زده و دروازه جديد را با فاصله کمي از دروازه کهن بر پا داشت .
 
دروازه جديد در اندازه بزرگ ‌تر ، شامل دهانه قوس تيزه دار و دو ورودي کوچک بر روي جرز هاي دو طرف و اطاق مستطيل شکلي بر فراز آن براي گذاشتن قرآن بر پا گرديد .
 
در اين بنا ، آياتي از قرآن را به خط ثلث و نسخ دور تا دور در دروازه قرآن نقش کرده ‌اند ؛ در پيشاني شمالي اين طاق آيه : « انّ هذا القران يهدي للتي هي اقوم »  . ( سوره اسراء ، آيه 9 ) و بر پيشاني جنوبي و سمت شهر شيراز آيه : « قل لئن اجتمعت الانس و الجنّ علي … » . ( سوره اسراء ، آيه 88 ) و در گوشه غربي طاق آيه : « انّا نحن نزّلنا الذّکر » و ادامه آيه در گوشه شرقي : « و انّا له لحافظون » ( سوره حجر ، آيه  9) نوشته شده است .
 
قرآن‌ هاي دروازه شيراز و نويسندگان آن ه
قرآن‌ هايي که در دروازه قرآن قديمي شيراز وجود داشت ، از شهرت ويژه ‌اي برخوردار بود و مورد اعتقاد عجيب مردم  . اين قرآن به « قرآن هفده من » شهرت داشته است و ظاهراً قرآن هاي بزرگي بود که به ديد ظاهر بسيار سنگين مي ‌آمده ، لذا در گفتگوي مردم به اين نام مشهور شده است .
 
 
هدايت در کتابش مي ‌نويسد : « بالاي اين دروازه قرآني است که معروف است ، هفده من وزن دارد يک نفر که قرآن مزبور را ديده است مي‌ گويد : حدود سه چهار من بيشتر وزن آن نيست » .
 
درباره نويسندگان اين قرآن‌ هاي نفيس خطي نيز اعتقاد هايي وجود دارد . عده‌ اي آن را به امام حسين ( ع ) نسبت داده و آن را به خط ايشان مي‌ دانند و عده ‌اي ديگر آن را به خط امام زين العابدين ؛ وليغالباً آن را به خط سلطان ابراهيم فرزند شاهرخ گورکاني ياد کرده‌ اند که در دو جلد و به خط ثلث نگاشته شده است .
 
مردم شيراز به رد شدن از زير قرآن اين دروازه ، اعتقادي خاص داشتند ، طي يک رسم قديمي ، مردم شيراز روز اول هر ماه قمري به کنار اين دروازه مي ‌آمدند و از زير اين قرآن رد مي ‌شدند و بدين ترتيب خود را تا آخر ماه در پناه کتاب آسماني در مقابل بلا ها بيمه مي ‌کردند » .
 
در فرهنگ مردم ايران به ويژه اهالي شيراز ،گويه‌ ها و مثل ‌هايي نشأت گرفته از قرآن و دروازه قرآن وجود دارد که به يک نمونه از آن اشاره مي‌ کنيم .
 
گاه در گفتگو هاي روزمره مي‌ شنويم : « مگر قرآن هفده من را تمام کرده ‌اي » .از گفتن اين جمله اراده مي ‌کنند که : مگر کار فوق العاده‌ اي انجام داده ‌اي که اين قدر ادّعا و افاده مي‌ کني .مگر چنين قرآني نوشته و تمام کرده ‌اي که افاده زيادي داري .
 
دروازه قرآن شيراز يکي از 6 دروازه باقيمانده اين شهر و يکي از آثار ديدني شيراز به شمار مي‌ رود .
دروازه قرآن از زمان آل‌بويه در همين مکان فعلي بارها ويران و تجديد بنا شده است .
 
دروازه قرآن کنوني را نيکوکاري به نام حسين ايگار ساخته و به مردم شيراز هديه کرده است .
 
دروازه قرآن شيراز در کنار تفرجگاه گهواره ديد و مقبره خواجوي کرماني از شاعران مشهور کشورمان قرار دارد و گردشگران بسياري با عکس گرفتن در کنار اين اثر تاريخي خاطرات شيريني را با خود به همراه مي ‌برند .