شهر قزوين در عصر صفويان ، به علت قرارگيري بر سر راه جاده ابريشم و شرايط جغرافيايي و سياسي آن زمان ، حائز اهميت شد . به همين دليل ، توانست تا مدتي عنوان پايتختي صفويان را نصيب خود کند .
انتقال پايتخت از تبريز به قزوين باعث شد تا بناها و عمارت هايي با شکوه و در شان پايتختي آن ، در اين شهر بنا شود . از جمله اين عمارتها و بناها مي توان باغ صفوي را نام برد ؛ که مجموعه اي از چند بنا مي باشد .
شاه طهماسب پس از استقرار در قزوين ( به عنوان پايتخت جديد خود ) دستور داد تا تل باغي بسازند و عمارتي را در آن بنا کنند ؛ بنا بر دستور شاه ، معماران برجسته ايران گرد آمدند و باغي را طراحي کردند ؛ اين باغ باغ صفوي نام گرفت . عمارتي نيز ، بنا به خواست شاه ، در آن بنا شد و کاخ چهل ستون يا عمارت کلاه فرنگي نام گرفت .
بطور کلي اين مجموعه از چند بنا تشکيل شده است که اکثرا تخريب شده اند و تعدادي از آنها در حال حاضر در دست مرمت هستند .
محدوده اصلي باغ داراي ? در وروردي بوده است که فقط يک در از آنها به نام سردر عالي قاپو باقي مانده است .
محل دقيق باغ را به علت تخريب و ساخت و سازهاي اطراف نمي توان تعيين کرد . در حال حاضر ، محوطه محصور خيابان هاي پيغمبريه و امام خميني را باغ صفوي مي نامند .
سازمان ميراث فرهنگي در صدد است بناهايي را که به حريم باغ تجاوز کرده اند و باعث تخريب و نابودي تدريجي اين مجموعه گشته اند ، خريداري کرده و اين مجموعه را بازسازي نمايد . در حال حاضر مدرسه هايي که بين عمارت پهلوي و گراند هتل ( دو بنا از اين باغ ) واقع شده اند خريداري شده است .

مجموعه باغ صفوي متشکل از چند بنا است که به معرفي هر يک از آنها مي پردازيم :
?) سر در عالي قاپو
?) عمارت نادري
?) عمارت پهلوي و عمارت قاجاري
?) گراند هتل
?) کاخ چهلستون ( عمارت کلاه فرنگي )
?) بقعه پيغمبريه

?) سر در عالي قاپو
سر در عالي قاپو يکي از ? دروازه باغ صفوي بوده است . اين سردر در زمان شاه طهماسب ساخته و در زمان شاه عباس دچار تغييراتي شد ؛ که از جمله اين تغييرات مي توان به کوچکتر شدن طاق ورودي ها اشاره کرد .
در زمان قديم ، در مقابل اين سردر خيابان سپه - اولين خيابان ايران - قرار داسته است ، مي توان تصور کرد که رفت و آمد و هياهوي بسياري در مقابل اين سر در وجود داشته است .
سر در تشکيل شده است ار قوسي پنج او هفت و هشتي بسيار زيبا همراه با تزئينات - که اکثرا تخريب شده اند - و گنبدي که بر روي هشتي قرار گرفته است .
در دو طرف هشتي ، پلکان هايي به سمت اتاق هاي بالا که محل استقرار نگهبانان و نقاران بوده است ، ختم مي شوند .
جنس کف سردر سنگفرش و پايين تر از سطح خيابان کنوني و داراي شيبي کم به سمت داخل باغ مي باشد،که انسان را به داخل باغ هدايت مي کند .
متاسفانه تزئينات سردر مخصوصا نقاشي ها و ديگر تزئينات هشتي آن بطور کل تخريب شده اند و در حال حاضر تنها کاشيکاري هاي معرق را در ورودي سر در : بالاي قوس ؛ به عنوان ازاره در پايين بنا ؛ و در رديفي در بدنه بنا که خطي روي آن نوشته شده است مي بينيم .
اين کتيبه خود از تزئينات سردر محسوب مي شود . خط آن را عليرضا عباسي به خط ثلث جلي نوشته است و مضمون آن ، تقدس و تکريم شاهان و آرزوي نابودي دشمنان آنهاست .
در دو سمت شرقي و غربي بنا نيز ساختمان هاي ديگري قرار دارد . قسمت غربي را به عنوان چاپخانه تا سالهاي اخير استفاده مي کرده اند که در ابتدا محل نگهداري ستوران بوده است .
قسمت شرقي که بعد ها به بنا افزوده شده است نيز در ابتدا رختشويخانه بوده است و بعدها تبديل به مدرسه اي به سبک اروپايي به نام اميد شاه شد .
اين بنا خشتي و بر روي پي سنگي قرار دارد .

?) عمارت نادري
اين بنا کاملا تخريب شده است و هيچ اثري از آن باقي نمانده است ، و تنها نقشه هاي موجود در ميراث فرهنگي حاکي از وجود اين بنا در قديم است .
احتمالا عمارت نادري ، از مهمترين عمارت هاي اين باغ محسوب مي شده است . اين بنا در داخل باغ ، و در سمت شرق سردر عالي قاپو قرار داشته است .

?) عمارت پهلوي و عمارت قاجاري
اين دو بنا که در کنار يکديگر قرار دارند ، در دوره متفاوت ساخته شده اند :
عمارت قاجاري که داراي تزئينات و سرستون هاي زيبايي است و در حال حاضر در حال مرمت و بازسازي است . در جلوي اين عمارت حوضي قرار دارد که فضاي زيبايي را ايجاد کرده است .
عمارت پهلوي ، در زمان پهلوي ساخته شد و داراي تزئينات خاصي نمي باشد . اين بنا در دو طبقه ساخته شده است .
بعدها هر دو بنا به عنوان شهرباني استفاده مي شده است . طبقه پايين نقش بازداشتگاه را داشته است و طبقات فوقاني کاربرد اداري داشته اند . حياط پشت اين دو بنا نيز به عنوان حياط زندان استفاده مي شده است .

4) گراند هتل
بعد از حياط به محوطه گراند هتل وارد مي شويم که در حال حاضر ، محصور و در حال بازسازي مي باشد .
اين هتل ، از اولين و قديمي ترين هتلهاي ايران است .
اين بنا از داخل باغ ? طبقه و از خيابان ? طبقه ديده مي شود و اين امر به دليل اختلاف سطح باغ و خيابان است . طبقات اين هتل تشکيل شده است از ايوان هايي ستوندار و اطاق هايي براي استقرار مهمانان . در مقابل اين هتل سينمايي به نام گراند سينما وجود داشته است که اکنون اثري از آن نمي بينيم - از داخل هتل به سينما راهي وجود داشته است - اين سينما دوبار دچار سانحه آتش سوزي شد ؛ بار اول آن را بازسازي کردند اما بار دوم سينما به کلي از بين رفت .

5) کاخ چهلستون ( عمارت کلاه فرنگي )
اين کاخ بدستور شاه طهماسب ساخته شد و از مهمترين بناهاي اين مجموعه و کلا ، شهر قزوين به حساب مي آيد . اين عمارت بين باغي با درختان بلند و فضايي سر سبز قرار گرفته است که در حال حاضر سبزه ميدان نام دارد و محل تفريح و گذران اوقات فراغت مردم قزوين مي باشد .
اين بنا با تقليد از بنا هاي تبريز و با استفاده از مکتب اصفهاني ساخته شده است . با توجه به عمارت هاي تبريز ، شاه دستور داد اين بنا را نيز مزين به نقاشي کنند تا تداعي کننده کاخ هاي تبريز باشد ؛ در نتيجه ، بهترين و زبده ترين نقاشان جمع شدند و چهلستون را به نقاشي هايي با مضامين : قصه هاي شيرين و فرهاد ، ليلي و مجنون ، صحنه هاي رزم و مسابقات چوگان و شکار و ... مزين کردند . از مهمترين ويژگي هاي اين کاخ همين نقاشي هاي ديواري است .
متاسفانه به دليل تغيير کابري بنا به ساختماني نظامي و نياز به فضايي خشک و به دور از تزئينات ، تمامي نقاشي ها تخريب و يا روي آنها را با گچ پوشانده اند .
يکي ديگر از دلايل تخريب نقاشي ها ، تغيير حکومت هاست ؛ زيرا هر حکومتي با روي کار آمدن خود براي نشان دادن اقتدار خود و از بين بردن آثار حکومت سابق ، نقاشي هاي قديم را تخريب و يا روي همان ها نقاشي هاي ديگري را ترسيم مي کرده اند .
اين بنا در حال حاضر ، به عنوان موزه شهر قزوين محل نگهداري آثاري ارزشمند از خطاطي ها و کتاب هاي قديمي و ... است .

?) بقعه پيغمبريه
اين بقعه آرامگاه چهار تن از پيامبران مسيحي به نام هاي سلام ، سلوم ، القيا ، سهولي مي باشد علاوه بر اين پيامبران امامزاده صالح بن حسن نيز در اين مکان مدفون است و همچنان داير و محل زيارت مريدان آنان است .

نام‌هاي ديگر : باغ سعادت آباد ، باغ فرهنگي قزوين ، ارگ تهماسبي

اين اثر در تاريخ ?? اسفند ???? با شماره? ثبت ????? به‌ عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است .