معبد باستاني " داش کسن " يا آنچنان که جهانگردان آن را مي شناسند ؛ معبد اژدها ؛ در حاشيه روستاي " وير " در حدود 15 کيلومتري شهر تاريخي سلطانيه واقع شده که به نقش دو اژدهاي برجسته و چند محراب اسلامي در دو سمت خود و به قرينه يکديگر مزين است . اين معبد در کنار شهر قديم سلطانيه با گنبد رفيع آن ، آرامگاه چلبي اوغلو و آرامگاه ملاحسن کاشي ، در مجموع محور فرهنگي تاريخي سلطانيه را تشکيل مي دهد .

يکي از دلايل معروف بودن اين معبد به دليل وجود نقش هاي اژدهاي آن است که نمونه هاي مشابه آن را آنوبانيني در جاي ديگري از ايران مشاهده نکرده است . طبق نظر برخي باستان شناسان ، قدمت اين معبد به قبل از اسلام باز مي گردد که در زمان ايلخانان نقوشي از جمله اژدها بر آن افزوده شده است . معبد تاريخي داش کسن از سمت شمال به دشت سلطانيه و بناي تاريخي آرامگاه سلطان محمد خدابنده اشراف دارد .

شکل گيري اين معبد پس از مرگ ارغونشاه ، با پشتکار الجاي خاتون ، خواهر سلطان محمد خدابنده آغاز شد ، ولي به پايان نرسيد . از نظر نقشه و نقوش تزئيني يکي از با ارزش ترين نمونه هاي معماري صخره اي در طول تاريخ معماري ايران به شمار مي رود . در اين معبد نقوشي از هنر چيني به کار رفته است .

مجموعه تاريخي داش کسن مرکب از ايوان ها ، نقوش برجسته و محوطه هاي باستاني است که در جهات مختلف به ويژه نقش حجاري شده اژدها ، منحصر به فرد و قابل توجه است . آثار به جاي مانده در محل ؛ اين احتمال را قوت مي بخشد که ايلخان مغول " ارغون " بيش از گرايش به دين اسلام ، اقدام به ساخت معبدي نموده است . تاثير و تاثر متقابل ايران و چين بر يکديگر بيش از هر محل ديگري در اين مکان مشهود است چنانچه تلفيق طرح هاي اسليمي و نقش اژدها اين موضوع را متذکر مي شود .

نقش هاي اژدها به طول 5 متر و عرض 5/1 متردر زمره بزرگ ترين نقوش تزئيني اين معبد است که در پيچ و خم هاي شگفت انگيز خود رموز نهفته اي دارد . ديگر نقوش تزئيني اين معبد ، طاقچه هاي بسيار فاخري است که در ضلع شرقي و غربي معبد در کنار نقوش اژدها کنده شده اند . اين طاقچه ها با مقرنس هاي بسيار زيبايي شکل گرفته که ياد آور استادي هنرمندان سنگ تراش معبد در آن دوره است . همچنين نقوش اسليمي که در نوع خود ماهرانه تراشيده شده اند با طرح هاي بسيار متنوع بيانگر فعاليت هنرمندان مسلمان در پديد آوردن اين معبد است . در ساخت اين معبد ، همواره پيروي از تقارن طولي مد نظر بوده و اين تقارن در کليه بخش هاي معبد به چشم مي خورد .

در حال حاضر ؛ چيز زيادي از اين معبد باقي نمانده و تنها سنگ هاي بزرگ و پراکنده در گوشه کنار معبد ديده مي شود . محدوده معبد اژدها مستطيلي و به ابعاد تقريبي 100 متر در 50 متر است که يک قسمت از آن به واسطه حفاري در تپه ايجاد شده است . معبد در دامنه تپه اي قرار داشته و مشرف به دشت هاي وسيع و زيبايي است .

راه رسيدن به معبد چندان مناسب نبوده و از روستاي وير به بعد کاملا خاکي و بدون تابلوي راهنما است . از حاشيه روستا تا معبد حدود 5 کيلومتر راه را بايد طي نمود که بهتر است يکي از اهالي را به عنوان راهنما با خود همراه داشته باشيد ؛ تا براي يافتن محل معبد دچار مشکل نشويد . در کنار معبد يک کانکس کوچک وجود دارد که نگهبان معبد در آن زندگي مي کند .