مسجد صاحب الامر يکي از مساجد قديمي و کهن شهر تبريز است که در مرکز اين شهر واقع شده است . اين بنا توسط شاه تهماسب يکم ايجاد شده است و در آغاز متعلق به وي بوده است . بعدها با حمله سپاهيان عثماني به ايران ، مسجد صاحب الامر به طور کلي ويران گرديد . کاتب چلبي در کتاب « جهان نما » در اين باره مي نويسد : « در قسمت شرقي ميدان صاحب آباد متصل به جامع سلطان حسن ، مسجد مزين ديگري وجود داشت که چون بنايش از شاه تهماسب بود ، عساکر عثماني جا به جا خرابش کردند . » پس از عقب نشيني عثمانيان ، اين مسجد توسط « ميرزا محمد ابراهيم » -وزير آذربايجان در زمان شاه سلطان حسين - مورد بازسازي قرار گرفت .
مسجد صاحبالامر در اثر زمين لرزه سال ???? هجري ، خسارت فراواني ديد و در سال ???? هجري ، به همت ميرزا « علي اکبر خان » ( مترجم کنسولگري شوروي در تبريز ) ، مورد مرمت قرار گرفت و « مدرسه اکبريه » در يکي از صحن هاي آن ايجاد گرديد .
اين بنا داراي يک گنبد و دو مناره است که شکل گنبد و مناره ها با ساير مساجد تفاوت بسياري دارد . از زمان شاه تهماسب يکم ، تنها دو تاق مرمرين در اين مسجد باقي مانده است که جنبه تاريخي دارند . در کنار يکي از تاقها ، سنگ نبشته اي مرمرين و در بالاي تاق ديگري ، سوره « الجن » نوشته شده است .
امروزه موزه قرآن و کتابت در محل مسجد صاحبالامر ايجاد شده است .
از سال 1380 بصورت موزه قرآن و کتابت مورد استفاده قرار گرفته است .
بازديد از اين بناي باشکوه و تاريخي ، در کنار بزرگ ترين بازار سرپوشيده جهان ( قيصريه ) در تبريز خاطرات دوران رونق تجارت و عظمت ايران در گذشته هاي دور که مسير جاده ابريشم بوده است را تداعي خواهد کرد .
مسجد صاحب الامر تبريز در سال هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي بين سال هاي 73 تا 77 در دست مرمت و استحکام بخشي بنا بود و در زمان حاضر از حيث ظاهر تکميل شده و روزانه پذيراي بازديدکنندگان از قرآن هاي تاريخي و ديگر آثار هنري عرضه شده در آن مي باشد .
مجموع مساحت محوطه بناي تاريخي دو هزار و 260 متر مربع است و زير بناي تبديل شده به موزه در حدود دو هزار متر مربع است .
اين بناي تاريخي که در فهرست بناهاي تاريخي کشور به ثبت رسيده است داراي دو مناره بلند يا گلدسته در دو گوشه با فاصله نسبتا زياد است و از اين نظر نيز در بين مساجد کشور بنايي منحصر بفرد محسوب مي شود .
طاق اصلي اين مسجد عظيم است و بنظر مي رسد معمار اصلي آن با شناختي که از معماري به شيوه بيزانس داشته ، سعي در تلفيق آن با هنر اسلامي داشته است .
ورودي اين مسجد نيز داراي طاق مرمرين به ارتقاع 3/5 متر با عرض 1/80 متر است .
اين ورودي از سه قطعه سنگ ترکيب يافته است که دو پايه يک طاق بزرگ يک پارچه و سطح بيروني طاق و پايه ها را گل و بوته اسليمي و خطايي برجسته زيبايي پوشانده است .
در بالاي اين طاق زيبا عبارت بسمه الله به خط ثلث نقش بسته است .
آينه کاري اين بنا نيز در سال 1266 هجري قمري انجام و در سال هاي 73 و 77 شمسي مورد مرمت ميراث فرهنگي قرار گرفته است .
در دهه سال هاي 1340 در زمان احداث خيابان دارايي ( شهيد مدني ) بخش مهمي از محوطه حياط بناي مسجد صاحب الامر و مدرسه اکبريه در حريم خيابان قرار گرفت و خوشبختانه دو بناي مزبور بصورت سالم در طرفين غربي و شرقي خيابان قرار گرفتند .
ناگفته نماند که در زمان حاضر مدرسه اکبريه که در اعصار مختلف از صفويه تا پهلوي ها به عنوان مدرسه علوم ديني مورد استفاده بوده است ، پس از مرمت و بازسازي کامل از سال 77 تاکنون بدون استفاده به حال خود رها شده است .
بناي مسجد صاحب الامر تبريز و مسجد شهيد ثقه الاسلام که در سمت شمالي آن در زمره مفاخر و ميراث گرانبهاي ملي و فرهنگي ايران حتي قابل عرضه به عنوان بنايي باشکوه و جهاني است و بدون ترديد ديدار از آن خاطرات غرور انگيز و خوبي را در اذهان هموطنان به ارمغان خواهد گذاشت .
در داخل بناي مسجد صاحب الامر تبريز در زمان حاضر ده ها جلد قرآن ، ادعيه و نقش برجسته هاي کلام وحي که در طول اعصار و قرن ها توسط هنرمندان آفريده شده اند براي بازديدکنندگان عرضه شده است .
در داخل بناي مسجد صاحب الامر تبريز در زمان حاضر ده هاجلد قرآن ، ادعيه و نقش برجسته هاي کلام وحي که در طول اعصار و قرن ها توسط هنرمندان آفريده شده اند براي بازديد کنندگان عرضه شده است .