نماد اعتماد ملی



Smartsupp Live Chat

گورستان معروف به مقبره الشعرا در محله سرخاب در تبريز به احتمال بسيار زياد محل آرامگاه شماري از شعراي بزرگ آذر بايجان مانند خاقاني ، ظهير ، قطران ، اسدي طوسي ، و غيره بوده است . در ارديبهشت سال 1353از طرف انجمن آثار ملي نامه اي به رياست دانشگاه آذر آبادگان نوشته شد که براساس آن براي بزرگداشت شعراي مدفون در اين گورستان ساخت بناي يادبودي از سال 1352 در دستور کار انجمن قرار گرفته است و از اساتيد دانشگاه در خواست کمک هاس معنوي براي شناخت نام و تاريخ شعراي آنجا کرده بود البته سابقه توجه به ساخت آرامگاهي براي گورستان مزبور به سال 1346 مي رسيد در آن زمان قرار شد در محل گورستان متروک سرخاب يک پارک طراحي و ساخته شود در سال 1349 نيز انجمن طي نامه اي به استاندار آذربايجان به ساخت بناي ياد بود در انجا اشاره مي کند . در سال 1350نيز از سوي انجمن نامه اي به دفتر مخصوص محمدرضا شاه نوشته شده و براي ساخت بناي ياد بود در خواست اجازه شده بود که با آن موافقت شد . در شهريور 1350 طرح بناي ياد بود به مسابقه گذاشته شد در بين نکاتي که بعنوان ويزگي هاي لازم براي طرح اعلام شد " الهام گرفتن از اصول و شيوه معماري اصيل ايراني در طرح ساختمان " بود .
 
نقشه هاي رسيده در شورايي متشکل از نمايندگان وزارتخانه هاي فرهنگ و هنر کشور آباداني و مسکن  دانشکده هنرهاي زيبا ، دانشکده معماري دانشگاه ملي ( شهيد بهشتي امروز ) شوراي عالي شهر سازي انجمن آرشيتکت هاي ايران و با حضور مهندسان انجمن آثار ملي مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت و از ميان 11 طرح رسيده طرح مهندس غلامرضا فرزانمهر اول و طرح مهندس حسين امانت دوم و مهندس رضا علايي سوم شناخته شد اجراي ساختمان به صورت اماني به حسين جودت واگذار گرديد کارهاي ساختماني اين بنا تا سال 1355 ادامه داشت و به صورت نهايي پس از انقلاب به پايان رسيد  .
 
نکته جالب توجه در روندانتخاب طرح مناسب براي اين اثر ياد بودي از يک سو به مسابقه گذاشتن طرح آن و از سوي ديگر فراهم آوردن يک هيئت قضاوت گسترده براي انتخاب طرح برنده است .
 
طرح اين بنا از تعدادي عناصر طاق دار که هر کدام از دو صفحه زاويه دار شکل گرفته و در ابعاد و اندازه هاي مختلف به صورت سلسله مراتبي نسبت به هم سازمان يافته اند تشکيل شده است قضاي دروني ايجاد نوعي فضاي سر پوشيده است که با فضاي باز در ارتباط است .
اکنون در مقبره الشعراي تبريز  شهريار يکي از بزرگترين شاعران معاصر نيز آرميده است .
 
کوي سرخاب به جهت انتساب به شاعران نامي ، ارج و قرب بسياري در بين مردم داشته است به طوري که زندگي در آن و حتي دفن شدن در اين کوي معروف ، آرزوي بسياري از بزرگان محسوب مي شد . وجود اماکن ، بنا ها ، تکيه ها و مقابر معروفي چون ربع رشيدي ، تکيه حيدر ، بقعه عون بن علي ، بقعه سيد حمزه ،صاحب الامر و سيد ابراهيم يا حظيره بابا حسن ، حظيره بابا مزيد ، صفوه الصفا  و مقبره الشعرا به تقدس و معروفيت آن افزوده است .
 
از مقبره الشعرا يا آرامگاه شاعران در سرخاب تبريز تا قبل از قرن هشتم نامي برده نشده  است . قديمي ترين کتبي  که نام مقبره الشعراي تبريز را به صراحت نوشته است ، تاريخ گزيده و  نزهه القلوب حمد الله مستوفي است که در سال هاي 730 و 740 هجري قمري تاليف شده است . بايد گفت که نام مقبره الشعرا سرخاب ظاهرا پس از دفن شدن شاعران معروف قرن ششم مانند خاقاني و ظهير و شاعراني که بعد از آنها در آنجا دفن شده اند در کتب تاريخ و تذکره آمده و رفته رفته معروفيت يافته است . شهر تبريز پس از آنکه در قرن ششم مرکز حکومت اتابکان آذربايجان شد پناهگاه شاعراني که زندگي آرام و آسوده ايي را دور از جنگ و نزاع مي جستند  گرديد ، خاقاني و ابوالعلا و فلکي از شروان و گنجه ، ظهير فاريابي و شاهپور نيشابوري از خراسان به تبريز آمدند و در اين شهر ساکن  شدند  و پس از مرگ ، يکايک آنان در حظيره مخصوصي دفن شدند که  اين حظيره را در تاريخ و تذکره ها به عنوان مقبره الشعرا ياد کرده اند ، شاعران  ديگري نيز  از عهد ايلخانيان تا ايلکانيان و دوره آق قويونلو در تبريز بودند و يا از نقاط ديگر به تبريز آمده و در اين شهر در گذشته اند که  غالبا در همين حظيره و در جوار خاقاني مدفون هستند .
 
مقبره الشعرا قبلا با نام هاي حظيره الشعرا ، حظيره القضاه ، قبرستان سرخاب معروف و مشهور بوده است اما متاسفانه گذشت روزگاران و مهم تر از آن حوادث طبيعي چون سيل و زلزله ،  شکل  ظاهري آن را از بين برده و آثاري از مقابر اين بزرگان بر جاي نمانده است . چنانچه طباطبايي صاحب کتاب اولاد اطهار که در سال 1294 هجري قمري تاليف شده ،  نوشته است که به علت زلزله هاي بسيار مخصوصا زلزله سال 1193 و بعد  از آن در سال 1194 آثاري از آن به جاي نمانده است . محقق بزرگوار جناب آقاي عزيز دولت آبادي در مقاله زلزله هاي تبريز درباره مزارات مقبره الشعرا نوشته اند : (( با کمال تاسف از مزارات شهرياران شعر و ادب فارسي مثل خاقاني شرواني ، اسدي طوسي ، ظهير فاريابي ، مجيرالدين بيلقاني ، حکيم قطران تبريزي ،شاهپور بن محمد اشهري سبزواري ، خواجه همام تبريزي و ..... کوچکترين نشانه و اثري نمي يابيد .  ))
 

farzad abdollahi 02166607667