نماد اعتماد ملی



Smartsupp Live Chat

بناي تاريخي مذهبي مسجد کبود از آثار ارزشمند دوره قراقويونلو مي باشد که به دستور جهانشاه که شهر تبريز را پايتخت خود قرار داده بود و به سرکاري عزالدين قاپوچي بنا گرديده و با استناد به کتيبه برجسته سر درب به سال 870 ه .ق ساختمان آن به اتمام رسيده است .
سلطنت جهانشاه از سال 839 ه .ق آغاز و تا 872 ه .ق ادامه داشت که وي به دست اوزون حسن از طايفه آق قويونلو کشته شد و بساط اقتدار حکومتي وي که از آسياي صغير تا خليج فارس و هرات و ماوراالنهر گسترده شده بود برچيده شد . بناي اصلي در مقام مسجد مقبره ، داراي صحن وسيعي بوده که در آن مجموعه اي از ساختمان ها از جمله مدرسه و حمام و خانقاه و کتابخانه و . . . ساخته شده بود که متأسفانه آثاري از آنها به جا نمانده است .
 
خصوصيت بارز و شهرت وافر مسجد کبود با معماري ويژه تلفيقي و اعجاب انگيز آن بيشتر به خاطر کاشيکاري معرق و تلفيق آجر و کاشي ، اجراي نقوش پرکار و در حد اعجاز آن مي باشد ، که زينت بخش سطوح داخلي و خارجي بنا بوده است . در متن کتيبه برجسته سر درب باشکوه و پر نقش و نگار آن ، عمارت مظفريه و نيز نام نعمت الله بن محمد البواب ، خطاط و احتمالا طراح نقوش که از هنرمندان برجسته خوشنويسي آذربايجان بوده ،درج شده است .
چنين تصور مي شود که ساختمان مسجد کبود به مثابه يادمان از پيروزي هاي جهانشاه برپا گرديده است به طوري که در اين خصوص مي توان به سوره « فتح » که بصورت کامل و به شکل برجسته ، زينت بخش دور تا دور بالاي شبستان بزرگ مي باشد اشاره نمود . نام جهانشاه در کتيبه بالاي درب ورودي نقش بسته که قبلا روکش طلايي داشته است .
مسجد کبود داراي دو مناره باريک و بلند در منتهي اليه شرق و غرب ضلع شمالي بوده است ، در پشت درب ورودي به شبستان بزرگ ، يک بيت شعر فارسي به خط ثلث نوشته شده بدين مضمون  :
کردار بيار و گرد گفتار مگرد             چون کرده شود ، کار بگويد که که کرد
 
شبستان بزرگ را از سه طرف رواق ها در بر گرفته و بر بالاي آن گنبد دو پوشي به قطر تقريبي 17 متر قرارگرفته است . شبستان کوچک که در حکم مکاني خصوصي و مقبره سلطنتي در نظر گرفته شده بود ، در سمت جنوب بنا واقع شده و با قطعات سنگ مرمر ازاره بندي شده بود که آيات قرآني به خط زيباي ثلث و به صورت برجسته زينت بخش قسمت فوقاني سنگ ها است .
کاشيکاري آن صرفا " به رنگ لاجوردي و عمدتا " از قطعات شش ضلعي کار شده بود و تمام سطح سقف آن زرنگار ( نقاشي با آب طلا ) و کف شبستان ها به احتمال قوي مرمرين بوده است . نقش و نگار نقاشي معرق مسجد شامل گره بندي هاي هندسي ، گل و بوته اسليمي و ختايي و کتيبه هاي مختلف که مجموعا حکايت از زيبايي خارق العاده اي داشته است .
 
آرامگاه جهانشاه و نزديکان وي در انتهاي شبستان کوچک در داخل سرداب بوده است . زلزله مهيب سال 1193 ه .ق باعث ويراني شهر تبريز و کشته شدن عده زيادي از مردم آن گشته و از مسجد کبود بجز سر درب و چندين جرز پايه بر جا نمي گذارد و در فاصله بين سال هاي پس از زلزله تا شروع مرمت ، درب ورودي اصلي و قطعات مرمرين و .... به تاراج مي رود .
 
مسجد کبود در سال 1310 ه .ش در فهرست آثاري ملي به ثبت رسيد و بيشترين مرمت آن تا سال 1343 انجام پذيرفته و در فاصله سال هاي 54_1352 بازسازي شده است .
گنبدهاي بالاي شبستان ها به همت مرحوم اسماعيل ديباج و دفتر فني حفاظت آثار باستاني و به دست تواناي معمار شهير و فقيد آذربايجان ، استاد رضا معماران جامه عمل پوشيد . اينک کار محوطه سازي و باز يافت نقس و نگار کتيبه هاي داخل مسجد در دست اجرا است .
 

farzad abdollahi 02166607667